Yanık Nedir?
Isı, elektrik, kimyasal madde, sürtünme ya da radyasyon nedeniyle Deri ya da diğer dokularda meydana gelen tahribattır. Yanık yaralanmaları yanığın dokudaki tahribat derinlik derecesine 4 farklı şekilde derecelendirilmektedir. Yanığın derecesine göre de tedavi şekli değişebilmektedir.

1. Derece yanık ( Yüzeysel yanık): Üst deri etkilenir, kızarıklık oluşur ancak deride kabarcıklar oluşmaz, su toplama gibi durumlar söz konusu değildir. 2-3 gün acı hissedilebilir sonrasında deri soyulur. Orta dereceli güneş yanıkları bu tür yanıklardır.
2. Derece yanık: Deri kızarık ve nemlidir. Su kesecikleri oluşur. Aşırı acılıdır.
3. Derece yanık: Yanık derinin alt katmanlarını etkilemiştir. Sinirler tahrip olduğu için yanık bölgesinde dokunuşlar hissedilmez. Bası ve gerginlik olur.
4. Derece yanık: Kas ve kemikleri tahrip eden yanık şeklidir.

 

 

Yanık türleri ve ilkyardım

Isı yanıklarında (alev, aşırı ısı, radyasyon veya güneş yanığı) ilk yardım

1. derece yanık: Yanan kısmı soğutun. Soğuk suya daldırın veya soğuk bez koyun. Temiz kuru bir bezle kapatın. Yanık yerini kalp seviyesinin üzerine kaldırın. Şoka karşı koruyun (gerekiyorsa).

2. derece yanık: Yanan kısmı soğutun. Soğuk suya daldırın veya soğuk bez koyun. Temiz kuru bir bezle kapatın. Yanık yerini kalp seviyesinin üzerine kaldırın. Şoka karşı koruyun (gerekiyorsa).

3. derece yanık: Derhal acil servisi arayın (su uygulaması yapmayın). Temiz kuru bir bezle kapatın. Yanık yerini kalp seviyesinin üzerine kaldırın. Şoka karşı koruyun.
4. derece yanık: Derhal acil servisi arayın (su uygulaması yapmayın). Temiz kuru bir bezle kapatın. Yanık yerini kalp seviyesinin üzerine kaldırın. Şoka karşı koruyun.

Elektrik yanığı

Elektrik yanığı altta bulunan dokulara ciddi şekilde hasar verebilir. Elektrik yanıklarında hasta iki tâne yara izine sahip olabilir (giriş ve çıkış).

· Elektrik yanığı olan hastanın yanına elektriğin kesilip emniyetli bir ortam olmadan asla gitmeyin.

· Elektriği kesin.

· Nefes almayı, dolaşımı kontrol edin, gerekli kardiyak yardımını yapın (eğer gerekli ise).

· Gerekmiyorsa hastayı kımıldatmayın. (Elektrik yanmalarında omurilik yaralanması olabilir)

· Yanığı kuru steril gazlı bezle kapatın.

· Tıbbî yardım çağırın.

Kimyasal yanık

Deri ile teması halinde yanık yapacak pek çok kimyasal madde vardır. Kimyasal yanıklar âcil yardım gerektirir.

· Akan suyla kimyasal madde bulaşan yeri yıkayın. Hafifçe akan bir suyla en az 20 dakika yıkayın. Sert basınçlı akan sudan kaçının.

· Yıkama sırasında kimyasal bulaşan elbiseyi ve takıları çıkarın.

· Âcil ambülans servisiyle (112) veya zehirlenme merkeziyle temas kurun.

· Geç reaksiyon durumu için hastayı izleyin.

· Göze bulaşmışsa gözü aşağı doğru yıkayın.