Uzmanlar, iyi huylu prostat büyümesi olan erkeklere şu önerilerde bulunuyor: Soğuktan, klimadan, rüzgardan korunun, ıslak mayoyla kalmayın, belden aşağınızı sıcak tutun, hamama ve kaplıcaya gidin, nar, domates ve kabak çekirdeği yiyin.
‘Prostatı ciddiye alın, şikayetiniz olmasa da kontrollerinizi yaptırın’ diyen Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Ali Nejat Eğilmez, 40 yaşını geçen her erkeğin prostat büyümesine karşı uyanık olması gerektiğini söyledi.
Prostatın, üreme işlevinde görev alan önemli bir organ olduğunu belirten Doç. Eğilmez, “Prostatın birçok hastalığı vardır. En sık görülen hastalıkları genç erkeklerde prostat iltihabı (prostatit), 40 yaşın üzerindeki erkeklerde ise iyi huylu prostat büyümesi (Benign Prostat Hiperplazisi = BPH) ve prostat kanseridir” dedi.
40 yaşın üzerindeki erkeklerde vücudun hormonal dengesinin değişmesi sonucu prostat bezi içinde adenom denilen iyi huylu bir ur oluştuğunu ve gittikçe büyüdüğünü hatırlatan Eğilmez, prostattaki bu iyi huylu büyüme ile “Büyüme hızı oldukça yavaş olup, her erkekte farklıdır. Salgı yapan prostat dokusu azalır ve prostat hacmi artar. Bunun sonucu olarak; hem meni miktarı azalır, hem de prostatın içinden geçip dışarı açılan uretra, büyüyen prostatın yaptığı baskı ile daralır ve idrar yapmada zorluk ortaya çıkar. Mesane de yukarı kaldırıldığı için tam boşaltılamaz, idrar yapma sonrası içinde idrar kalır. İyi huylu prostat büyümesi; 40 yaşın üzerinde gittikçe artan oranlarda görülür. 80 yaşın üzerindeki erkeklerde görülme sıklığı yüzde 80’i bulur. Bu arada, prostat kanseri görülme sıklığı da gittikçe artar. Bu nedenle, 40 yaşından itibaren her erkeğin senede bir defa, şikayeti olmasa bile, ürolojik muayene yaptırması gerekir.
BÜYÜME VARSA YAŞ GEÇMEDEN AMELİYAT
Hastalığın tanısında; makattan parmak ile yapılan rektal muayene ile bağırsağın son kısmının hemen önünde bulunan prostat bezinin büyüklüğü, kıvamı, iyi veya kötü huylu olup olmadığı anlaşılır. Ayrıca idrar ve kan tahlilleri de yapılmalıdır. Kanda PSA (Prostat Spesifik Antijeni) bakılarak kanser olup olmadığı araştırılır. Ultrasonografi ile prostat hacmi tam olarak ölçülür. Böylece büyüme derecesi anlaşılır. Ayrıca, mesanenin tam olarak boşalıp boşalmadığı, böbrekler ve idrar yollarında değişiklik olup olmadığı da saptanır.
İyi huylu prostat büyümesinin tedavisi, ameliyat veya ilaç tedavisi şeklindedir. Kesin tedavisi ameliyattır. Bu da kapalı veya açık ameliyat şeklinde olabilir. Prostat büyümesi olan hasta, mutlaka altı ayda bir gerekli tetkikler yapılarak takip edilir. Prostat bu süre içinde büyümeye devam edeceği için, ilaç tedavisine rağmen hastanın şikayetleri artacaktır. Bu arada idrarın tam olarak boşaltılamaması sonucu mesane ve böbreklerde bazı olumsuz etkiler ortaya çıkar. Bu durumda, ameliyat kaçınılmaz olacaktır. Hastanın yaşının ilerlemesi sonucu ameliyatı engelleyebilecek bazı durumların ortaya çıkmasından önce ameliyat yapılmalıdır.
LAZERLİ AMELİYATLA AĞRISIZ TEDAVİ
Çok büyük olmayan prostatlarda anestezi altında idrar yolundan girip prostatın içerden kesilip çıkartılması şeklinde yapılan kapalı ameliyatlar ( TUR, TUİP, Mikrodalga, Laser, Holmium, Greenlight, Redlight) uygulanabilir. Belli bir sınırın üzerindeki büyük prostatlarda, en iyisi karnın alt bölgesinde yapılan ufak bir kesi ile açık ameliyat yapmaktır. Çok büyük olmayan prostatlarda ise Neodym-YAG, Holmium, Greenlight, LIFE-Laser gibi değişik lazer teknikleri uygulanabilir. Cerrahi yöntemler arasında lazerler günümüzde yaygınlık kazanmıştır. Lazer uygulaması sadece bir saat sürer.
AMELİYAT SONRASI 6 AYDA BİR KONTROLE GİDİN
Ameliyat sonrası taburcu olan hastada dokuların tam iyileşmesi üç hafta süreceği için; bu süreyi sıcak bir ortamda istirahat ederek ve verilen ilaçları kullanarak geçirmeli, bol sıvı alıp sık idrara çıkarak idrar yollarının yıkanmasını sağlamalıdır. Kapalı veya açık, bütün ameliyatlardan sonra prostat kapsülü içeride kaldığı için burada daha sonra kanser gelişebilir. Prostat ameliyatı olmak, hastayı prostat kanseri olma riskinden kurtarmaz. Bu nedenle, prostat ameliyatı geçiren kişilerin altı ayda bir yapılan ürolojik kontrollere gitmesi gerekir.”
LAZER TEDAVİSİNİN AVANTAJLARI NELER?
Prostat tedavisinde günümüzde hayli yaygın olan lazer uygulamalarının birçok avantajı bulunduğunu belirten Doç. Eğilmez, o avantajları,
• Kanama tehlikesi yoktur.
• Hasta sadece bir gece hastanede kalır, ertesi günü taburcu olur.
• Sondası iki gün içinde alınır.
• Normal yaşamına çok çabuk döner, şeklinde özetledi.
40 YAŞINDAN SONRA İDRARINIZI SIKI TAKİBE ALIN!
İyi huylu prostat büyümesinin belirtilerine karşı uyanık olunması gerektiğini vurgulayan Eğilmez, belirtilerin neler olduğunu anlattı:
• Hastada gittikçe artan idrar yapma şikayetleri ortaya çıkar.
• İdrar basıncı azalır, yavaş ve ince idrar yapma, çatallanma görülür.
• İdrarın başlaması gecikir, süresi uzar.
• Durup tekrar başlama gibi kademeli idrar yapma olabilir.
• İşeme sonrası tam boşaltamama hissi olur, bu da sık işeme ihtiyacını ortaya çıkarır.
• Gece uykudan uyanıp idrara kalkma görülür, sıklığı zamanla artar.
• Özellikle kış mevsiminde veya soğuğa maruz kalma, üşütme durumunda bu şikayetler çoğalır. Sık olarak idrar yollarında iltihaplanma, işeme esnasında yanma hissi, bazen kanama görülür.
PROSTAT BÜYÜMESİ VARSA BUNLARA DİKKAT
Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Ali Nejat Eğilmez, iyi huylu prostat büyümesi tanısı alanların dikkat etmesi gereken noktaları ise şöyle sıraladı:
• Soğuktan korunun: Prostatın iyi huylu büyümesi saptanan bir hasta soğuktan çok iyi korunmalıdır.
• Belden aşağısına dikkat: Vücudunun özellikle belden aşağı olan kısmı daima sıcak tutulmalıdır.
• Soğuk yere basmayın: Soğuk zemine basmamalı, soğuk yere oturmamalıdır.
• Klimada durmayın: Klima altında, soğuk esintili yerde kalmamalı.
• Islak mayoyla kalmayın: Denize veya havuza girdikten sonra ıslak mayo ile oturmamalıdır.
• Kaplıca ve hamam iyi gelir: Sıcak olan her şeyin faydası vardır. Sıcak oturma banyoları, hamam, sauna ve kaplıca çok iyi etki yapar.
• Baharatlı yemeyin: İyi huylu prostat büyümesi olan bir hasta alkol ve baharatlı yiyecekleri fazla tüketmemelidir.
• Yağ ve eti abartmayın: Çok fazla hayvansal yağ ve et yememeli, sağlıklı beslenmeye dikkat etmelidir.
• Nar ve domates tüketin: Faydalı olan yiyecekler; domates, nar, brokoli, kabak çekirdeği ve diğer kuru yemişler, taze meyve ve sebzelerdir.
• İdrarınızı tutmayın: Ayrıca, idrarı fazla bekletmemeli, mesanesini sık olarak boşaltmalıdır.
• Fazla oturmayın: Çok uzun süre aynı yerde devamlı oturması, prostatın şişmesine ve şikayetlerinin artmasına neden olur.
• Yolculukta sık mola verin: Uzun araba yolculuklarında sıklıkla durup yürümeli ve mesaneyi boşaltmalıdır.
• 6 ayda bir kontrole gidin: Doktorunun önerdiği ilaçları kullanmalı, senede iki defa ürolojik muayene yaptırmalıdır.